Lekker bezig Hugo! Minister de Jonge kondigt vol vuur de ene na de andere maatregel aan om de volkshuisvesting uit het slop te helpen. Maar onder volkshuisvesters blijft het oorverdovend stil. Logisch misschien, als je jarenlang om maatregelen vroeg maar nooit bent gehoord. Begrijpelijk ook wel, omdat werd gezegd dat de volkshuisvesting klaar was terwijl de problemen zich opstapelde. Maar niet te lang treuzelen nu! Geef politici die jarenlang pleitte voor minder volkshuisvesting niet de argumenten dit hoopvolle vuur te doven.
Moord en brand schreeuwden we de laatste jaren als volkshuisvesters. Jarenlang stapelde de problemen zich op. Drie achtereenvolgende kabinetten wilde minder sociale huurwoningen, een afgeslankte rol van woningcorporaties en vooral meer ruimte voor de markt. Er was na de financiële en morele crisis bij de woningcorporaties vijftien jaar geleden, ook wel reden het over een andere boeg te gooien. Maar die problemen zijn allang verholpen. Woningcorporaties doen weer de goede dingen en doen die dingen meestal ook goed. Ondertussen werd duidelijk dat de markt geen oplossing was voor de problemen, maar ze eerder verergerde. Waar de verhuurdersheffing en een enorme administratieve druk het de woningcorporaties zeer moeilijk maakte hun rol te spelen, vulde de markt haar zakken in de vrije sector huur. Het rijk, de gemeente de woningcorporaties, de marktpartijen en vooral de bewoners en woningzoekenden samen zagen jaar na jaar het woningtekort groeien, de prijzen stijgen en de verduurzaming verder achteropraken. Het aantal daklozen nam toe, de azc’s puilden uit en ook de uitstroom uit de ggz stagneerde. Tegelijkertijd werd de sociale huur een verzamelplek voor de kwetsbare bewoners en ging dat – zeker in wijken met veel sociale huurwoningen samen met meer overlast en minder veiligheid. De verschillen in Nederland namen toe, ook in de volkshuisvesting.
De volkshuisvesters leerden al tijdens hun jarenlange studie dat de woningmarkt een imperfecte markt is en de volkshuisvesting een zaak van beleid. Van de wetenschappers aan de TU-Delft en de bestuurders van woningcorporaties tot de vele ervaringsdeskundige bewoners en professionals in de wijk, iedereen wist dat een aantal dingen sowieso moesten gebeuren. De verhuurdersheffing moest weer aan het wonen kunnen worden besteed, de huurprijzen moesten beter worden gereguleerd, speculanten moest een halt toe worden geroepen, er moest duidelijkheid komen op de verduurzaming. Ook de woningbouw moest centraal worden aangejaagd, waarbij concentraties van sociale huur moesten worden voorkomen. De wensenlijst was natuurlijk veel langer, maar dit zou zeker een goed begin zijn!
Dan ineens, in de lente van 2022, kondigt minister Hugo de Jonge aan al die maatregelen te gaan invoeren. De precieze vorm is nog niet helemaal bekend, maar het regent de afgelopen weken volkshuisvesting! De dakloosheid wordt structureel aangepakt, de liberalisatiegrens wordt opgetrokken richting de 200 punten (waardoor de vrije sector prijzen in Amsterdam gemiddeld met 800 euro gaan dalen), energie slurpende woningen mogen vanaf 2030 niet meer worden verhuurd en de verhuurdersheffing wordt afgeschaft. Bovendien neemt de minister een sturende rol in de woningproductie, waarbij hij gemeenten met weinig sociale huur gaat dwingen veel te bouwen en andersom.
Lekker Bezig Hugo! Tenminste, die reactie zou je verwachten vanuit de volkshuisvesters. Maar vooralsnog zijn er weinig reacties en de reacties die er zijn klinken onwennig. Ja maar …, dat is onhaalbaar, … dwang is nooit goed, … sommige gemeenten deden het al goed, het lag niet aan ons, weet u wel wat dat kost, gaat u daar wel over…? Nou is het begrijpelijk dat je na jaren van boosheid en ellende, moet wennen aan een minister die vol vuur en vertrouwen is en die zich daadkrachtig toont. Maar niet te lang treuzelen nu! Geef de politici die jarenlang pleitte voor minder volkshuisvesting niet de argumenten dit hoopvolle vuur te doven. Draag bij aan een goede vormgeving van de voorstellen, voor de bewoners van Nederland en voor de samenleving als geheel. Geef 150 jaar volkshuisvesting een degelijk, eerlijk en eigentijds vervolg.
Jeroen Frissen
Comments